Herbestemming van bestaande gronden of gebouwen.

“Herbestemming is het weer bruikbaar maken van een gebouw en zijn omgeving. Een bestemming zorgt voor behoud en onderhoud van het gebouw.”

Maar wat is een bestemming en wat komt daar allemaal bij kijken?

Een bestemming zorgt voor behoud en onderhoud van het gebouw.

We kennen het allemaal wel, de verlaten gebouwen waar het eerste gras al tussen de tegels door begint te komen, de klimop die langzaam zijn weg kiest richting het hoogste punt en de los gebladerde verf die de eerste rot toelaat in het hout. Leegstand zorgt voor verval, er is niemand meer die zich ergens om bekommerd. Niemand die zich stoort aan de lekkage door een kapotte dakpan of de koude wind die zijn weg vindt door een gebroken ruit. Maar zolang er mensen in en gebouw komen zal er onderhoud plaats vinden wat bijdraagt aan een langere levensduur.

Door verschuivingen en ontwikkelingen in onze samenleving is er een wisselende behoefte aan gebouwen met een bepaalde functie. Minder economie zorgt voor legen bedrijfsgebouwen en kantoren. Ontwikkeling in techniek zorgt bijvoorbeeld voor lege watertorens. Opschaling van landbouw zorgt voor leegstaande boerderijen en zo kunnen we nog wel doorgaan. Blijft het gebouw leeg? Dan zal de tijd en de natuur zijn intrek nemen en deze heel geduldig slopen en verteren. Is er geen passende invulling te vinden binnen de huidige bestemming dan is er de mogelijkheid om te onderzoeken of je een gebouw kan herbestemmen met een andere functie. Waardoor het weer gebruikt en onderhouden zal worden.

Wat is een bestemming?

Om te weten wat herbestemming is moet u eerst weten wat een bestemming is. Als een nieuw gebouw ontwikkelt, ontworpen en gebouwd wordt begint het altijd met het belangrijkste uitgangspunt….. Wat is het gebruik, de functie? Als iemand iets wil op een stuk grond, misschien wel een nieuw gebouw maken, is één van de eerste vragen de gesteld wordt …… Waar wordt de grond of het gebouw voor gebruikt? De bestemming van de grond en het gebouw is niets anders dan categorie waarin het gebruik is verdeeld. Voorbeelden van bestemmingen zijn: industrie, kantoor, wonen, recreatie, verzorging, sport, ect. Het hele land is verdeeld in bestemmingen en zijn ingetekend op een kaart.
Herbestemming. Bestemmingsplankaart van de stadskern van Enschede. In verschillende kleuren zijn de verschillende bestemmingen weergegeven. Het gebied is af gekaderd met een zwarte lijn met zwarte bolletjes.

Zo’n kaart noemen wij een bestemmingsplan. Vaak beslaat een bestemmingsplan een bepaald gebied, wijk of buurt, en zijn hier ook aanvullende gegevens te vinden over bijvoorbeeld toegestane bebouwingshoogte. Wilt u weten wat de bestemming is van een bepaald stuk grond of wellicht van uw eigen grond? Dit kunt u opzoeken op Ruimtelijkeplannen.nl. U zoekt het makkelijkste en het snelst als het postcode en huisnummer bekend is, zo nodig kunt u geavanceerd zoeken en gaat u gelijk door naar de kaart van heel Nederland en kunt u hier inzoomen op het juiste gebied.

De regels van een bestemming.

Als een stuk grond een bepaalde bestemming heeft, bijvoorbeeld wonen, kan er op dit stukgrond een gebouw komen waarin gewoond kan worden (woonfunctie). Dus zo kan er bij industrie gebouwen komen waarin productie plaats kan vinden (industriefunctie). Het maken van zo’n gebouw is onderworpen aan onder anderen het bouwbesluit, bestemmingsplan en welstand die specifiek voor de bestemming zijn geschreven of zijn vast gesteld. Dit zorgt samen met de specifieke wensen van de toekomstige gebruiker van het gebouw voor de uiteindelijke verschijningsvorm hiervan.

Reden voor herbestemming.

De twee meest voorkomende reden voor herbestemming;

  1. Bijvoorbeeld een braakliggend stuk grond met de bestemming agrarische wat men omgezet wil hebben wonen. Hierdoor kan er op dit stuk grond woningen geplaatst worden.
  2. Het aanpassen van de bestemming van een bestaand gebouw. Bijvoorbeeld van woning naar winkel of horeca of van een schoolgebouw naar appartementen of woningen.

De eerste genoemde herbestemming vraagt in eerste instant een aanpassing in het bestemmingsplan qua bestemming. Als dit aangepast is kunt u met de dan geldende regels voor de nieuwe bestemming een gebouw realiseren. Voor de tweede herbestemming zal natuurlijk ook het bestemmingsplan aangepast moeten worden maar nadien zal ook de functie van het gebouw moeten voldoen aan het bouwbesluit. In het bouwbesluit zijn voor elk type functie een andere set aan eisen en regelgeving opgenomen. Je kan dus niet zomaar van een kantoorfunctie een woonfunctie maken maar er zullen aanpassingen gedaan moeten worden om te voldoen.

Ondersteuning bij herbestemming.

Als Paul Koster ‘Ruimte & Beleving’ kunnen wij ondersteuning bieden op het gebied van herbestemming. Doordat bij het maken van bijna elk ontwerp voldaan moet worden aan een bestemmingsplan is hier ruimschoots ervaring mee. Hierdoor zijn wij instaat om de mogelijkheden tot herbestemming goed in beeld te brengen. Hieruit kan een geheel nieuw ontwerp ontstaan of een bestaand gebouw aanpassen aan de wet en regelgeving voor de nieuwe bestemming en functie. Laat uw gegevens achter of neem contact met ons op en wij helpen u graag.


Voorbeelden van succesvolle herbestemmingen.

Aan de hand van een aantal projecten worden er een paar voorbeelden gegeven, de projecten zijn te bekijken via de verschillende links:

  • Stichting Twentse Erven.
    Deze stichting houd zich bezig met het behoud van Twentse Erven zowel fysieke als in de verhaal en beeld. Voor de toekomst van deze erven wordt er gewerkt aan herbestemming, contacten met gemeentes, subsidies, enzovoort. Onze rol hierbij is zowel adviseren als uitvoerend.
  • Geert Groote Huis Deventer.
    Voor de herbestemming van een monumentale kelder, achter- en deels zijgevel is een ontwerp vervaardigd voor een informatiecentrum tbv Geert Groote. De betrokkenheid hierin was de technische aspecten om het te laten voldoen aan de nieuwe wet en regelgeving van zijn nieuwe functie.
  • Voshaar te Enschede.
    Bij dit project was er een aanpassing noodzakelijk van het bouwoppervlak. Door deze aanpassing was het vervolgens mogelijk om de nieuwe uitbreiding te realiseren.
  • Kruimeltje Enschede.
    Hierbij is een studie gedaan of het mogelijk was om de functie van winkel met bovengelegen woonhuis aan te passen naar winkel met twee appartementen. Hierdoor werd dus functie anders en daarmee ook de toe te passen wet en regelgeving uit het bouwbesluit.
  • Molenstraat Almelo.
    Hierbij is onderzocht wat de mogelijkheden zijn om van een winkel één of twee appartementen te maken. Ook hierbij veranderd de functie dus ook de eisen van uit het bouwbesluit.
  • Kapschuren Loohavenweg te Saasveld.
    Voor de realisatie moest er een wijziging plaats vinden in het bestemmingsplan omdat in het verleden van één kavel twee kavels zijn gemaakt maar hiermee niet de uitbreidingsmogelijkheden zijn opgenomen om nog extra gebouwen te plaatsten. Na de goedkeuring van het gewijzigde bestemmingsplan is er nog een vrijstelling verzorgt zodat de schuren verspreid op het erf geplaatst konden worden. Meer weten over het aanvragen van vrijstellingen op bestemmingsplannen lees dan het artikel ‘Vrijstellingen’.